انواع سوختگی و اقدامات اولیه ای که باید انجام داد - هوای اصفهان

به گزارش هوای اصفهان، منظور از سوختگی، چیزی بیشتر از احساس سوزش است. انواع سوختگی بر اساس مقدار آسیب به پوست درجه بندی می شوند. با توجه به دلیل و مقدار آسیب، بیشتر افرادی که دچار سوختگی می شوند، بدون عواقب جدی سلامتی بهبود می یابند. سوختگی های شدیدتر به درمان های فوری پزشکی احتیاج دارند تا از بروز مسائل جدی و مرگ جلوگیری گردد.

درجات سوختگی

سه نوع سوختگی وجود دارد؛ درجه یک، درجه دو و درجه سه. هر درجه ای بر اساس میزان آسیب به پوست مشخص می گردد. درجه یک کم ترین و درجه سه، بیشترین آسیب را به پوست وارد می نماید. آسیب های درجات مختلف سوختگی در ادامه آورده شده:

• سوختگی درجه یک: قرمزی و عدم تاول پوست
• سوختگی درجه دو: تاول و کلفتی پوست
• سوختگی درجه سه: کلفتی در سطح بیشتر پوست با ظاهری سفید و چرمسان

سوختگی ها ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند، از جمله:

• سوختگی در اثر مایعات داغ و جوشان
• سوختگی های شیمیایی
• سوختگی های الکتریکی
• سوختگی در اثر آتش مانند شعله های کبریت، شمع و فندک
• سوختگی در اثر قرار گرفتن بیش ازمیزان در معرض نور خورشید

نوع سوختگی به علت سوختگی ارتباط ندارد. به عنوان مثال سوختگی در اثر ریختن مایعات داغ ممکن است هر سه نوع سوختگی را ایجاد کند. این امر به میزان داغی مایع و مدت زمان تماس پوست با مایع، بستگی دارد. سوختگی های شیمیایی و الکتریکی به درمان پزشکی فوری احتیاج دارند؛ زیرا ممکن است کل بدن را تحت تأثیر قرار دهند، حتی اگر آسیب به پوست کم باشد.

سوختگی درجه یک

سوختگی های درجه یک آسیب کمی به پوست ایجاد می نمایند. این سوختگی ها، سوختگی های سطحی نیز نامیده می شوند؛ زیرا خارجی ترین لایه پوست را تحت تأثیر قرار می دهند. علائم سوختگی درجه یک عبارت اند از:

• سرخی
• کمی التهاب
• درد
• خشکی و پوسته پوسته شدن پوست که به هنگام بهبود سوختگی مشاهده می گردد

از آنجا که این نوع سوختگی لایه بیرونی پوست را تحت تأثیر قرار می دهد، زمانی که سلول های پوست می ریزند، علائم و نشانه های این سوختگی نیز از بین می رود. سوختگی های درجه یک معمولاً بین 3 الی 6 روز بهبود می یابند. با این حال، اگر محدوده گسترده ای از پوست، یا روی صورت و مفصل سوخته است، می توانید به پزشک مراجعه کنید.

سوختگی های درجه یک را معمولاً با درمان های خانگی بهبود می دهند. اگر زودتر سوختگی را درمان کنید، زمان بهبود کم تر می گردد. برای بهبود این نوع سوختگی می توانید از روش های زیر بهره ببرید.

• محل سوختگی را به مدت 5 دقیقه یا بیشتر در آب سرد فرو کنید.
• برای تسکین درد از قرص استامینوفن یا ایبوپروفن بهره ببرید.
• از ژل یا کرم آلوئه ورا برای تسکین پوست بهره ببرید.
• از یک پماد آنتی بیوتیک و نوار پانسمان شل برای محافظت از ناحیه سوختگی بهره ببرید.

هرگز از یخ برای آرام کردن سوزش این نوع سوختگی استفاده نکنید؛ زیرا یخ سوختگی را شدیدتر می نماید. هرگز روی سوختگی پنبه نگذارید؛ زیرا فیبرهای کوچک پنبه به ناحیه سوختگی می چسبد و احتمال عفونت را افزایش می دهد. بعلاوه از به کار گرفتن روش های خانگی مانند کره یا تخم مرغ نیز بپرهیزید؛ زیرا تأثیر این روش ها بر روی سوختگی اثبات نشده است.

سوختگی درجه دو

سوختگی های درجه دو، جدی تر هستند؛ زیرا تنها به خارجی ترین لایه پوست آسیب نرسیده است. این نوع آسیب باعث می گردد پوست تاول بزند و به شدت قرمز و دردناک گردد. بعضی از تاول ها پاره می شوند و باعث می شوند، محل سوختگی مرطوب به نظر برسد.

به علت ماهیت چنین زخم هایی، بایستی محل سوختگی سریعاً باندپیچی گردد تا از بروز عفونت پیشگیری کنید. بعلاوه این کار به بهبود سریع تر سوختگی یاری می نماید. بعضی از سوختگی های درجه دو بیش از 3 هفته زمان احتیاج دارند تا بهبود یابند؛ اما معمولاً بین 2 الی 3 هفته سوختگی های درجه دو بهبود می یابند. هر قدر تاول ها بدتر باشند، فرایند بهبود سوختگی بیشتر طول می کشد. در بعضی موارد شدیدتر، بایستی پیوند پوست انجام گردد تا از آسیب به پوست در آینده جلوگیری گردد. در پیوند پوست، از یک ناحیه سالم بدن، پوست برداشته شده و در محل سوختگی پیوند زده می گردد.

همچون سوختگی درجه یک، در این سوختگی نیز نباید از پنبه و روش های درمانی نامطمئن خانگی استفاده کرد. برای درمان سوختگی های درجه دو از روش های زیر بهره ببرید.

• ناحیه سوختگی را به مدت 15 دقیقه یا بیشتر زیر آب خنک بگیرید.
• از داروهای مسکن بدون نسخه بهره ببرید.
• از کرم آنتی بیوتیک روی تاول ها بمالید.

با این همه اگر ناحیه گسترده ای از پوست روی صورت، دست ها، نشیمنگاه، کشاله ران و پاها سوخته است، به اورژانس مراجعه کنید.

سوختگی درجه سه

سوختگی های درجه سه، بدترین نوع سوختگی محسوب می شوند. این نوع سوختگی تقریباً به تمام لایه های پوست آسیب می رساند. این آسیب ممکن است به جریان خون، اندام های اصلی و استخوان ها نیز برسد که در این صورت منجر به مرگ می گردد.

این باور غلط وجود دارد که سوختگی درجه سه، به معنای دردناک ترین نوع سوختگی است. در این نوع سوختگی، آسیب به میزان ای زیاد است که ممکن است درد را حس نکنید؛ زیرا عصب هایتان آسیب دیده است. سوختگی درجه سه بر اساس علت سوختگی ممکن است باعث گردد پوست، ظاهری:

• موم مانند و سفید
• نیم سوز
• قهوه ای تیره
• برجسته و چرمسان داشته باشد.

هرگز سعی نکنید این نوع سوختگی را در خانه و خودتان درمان کنید. سریعاً با اورژانس تماس بگیرید. زمانی که منتظر رسیدن اورژانس هستید، محل سوختگی را بلند نموده و بالاتر از قلب بگیرید. لباس خود را درنیاورید؛ اما توجه داشته باشید که لباسی به محل سوختگی نچسبیده باشد. هیچ زمان مشخصی برای بهبود سوختگی درجه سه مشخص نشده است.

مسائل جدی

سوختگی های درجه سه، بیشتر محتمل است که مسائل جدی مانند عفونت، کمبود خون و شوک ایجاد نمایند. با این حال، این بدین معنی نیست که سوختگی های کوچک درجه یک و درجه دو مسائل جدی به بار نمی آورند. در تمام سوختگی ها احتمال بروز عفونت وجود دارد؛ زیرا باکتری ممکن است وارد پوست بریده شده برود. عفونت خون، در بیشتر سوختگی های شدید مشاهده می گردد. این امر ممکن است باعث ایجاد شوک یا منجر به مرگ گردد.

یکی دیگر از مسائل جدی پس از سوختگی، بیماری کزاز است. کزاز نیز همچون عفونت خونی، یک عفونت باکتریایی است. این بیماری سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار می دهد و در نهایت باعث ایجاد مسائلی در انقباضات ماهیچه ای می گردد. به منظور جلوگیری از این بیماری، تمام اعضای خانواده باید هر 5 سال یک بار واکسن کزاز بزنند.

علاوه بر این، در سوختگی های شدید هیپوترمی و هیپووالمیا نیز مشاهده می گردد. هیپوترمی به کاهش شدید حرارت بدن گفته می گردد. اگرچه این امر ممکن است همچون یک مشکل جدی و غیرمنتظره که پس از سوختگی به وجود آمده، به نظر برسد؛ اما هیپوترمی به علت کمبود شدید گرمای بدن در اثر یک آسیب به وجود می آید. هیپووالمیا یا کم حجمی خون، زمانی اتفاق می افتد که بدن بیش ازمیزان خون از دست می دهد.

جای زخم ها معمولاً در تمام سوختگی ها به وجود می آیند. سوختگی های شدید ممکن است باعث ایجاد گوشت اضافی گردد که همان نواحی بی رنگ بافت زخمی روی پوست است. اگرچه این برآمدگی ها خطرناک نیستند؛ اما ممکن است مزاحمت ایجاد نمایند. ظاهر بافت زخم ممکن است با قرار گرفتن در معرض آفتاب، بدتر گردد. در نتیجه در نواحی که در معرض آفتاب قرار می گیرند، از کرم ضدآفتاب بهره ببرید.

پیشگیری از انواع سوختگی

برترین روش برای مقابله با سوختگی، پیشگیری از وقوع سوختگی است. شغل های خاصی شما را بیشتر در معرض سوختگی قرار می دهند؛ اما واقعیت این است که بیشتر این سوختگی ها در خانه اتفاق می افتد. نوزادان و بچه ها نسبت به سوختگی بیشتر آسیب پذیر هستند. در ادامه نکاتی برای پیشگیری از وقوع سوختگی آورده شده است.

• به هنگام پخت وپز بچه ها را از آشپزخانه خارج کنید.
• دستگیره های قابلمه را به سمت داخل گاز قرار دهید.
• یک کپسول آتش نشانی نزدیک آشپزخانه بگذارید.
• دستگاه های هشدار دود خود را هر ماه آنالیز کنید.
• هر 10 سال دستگاه های هشدار دود را تعویض نمایید.
• درجه حرارت آب گرم کن را زیر 48 درجه سانتی گراد نگه دارید.
• قبل از استفاده از آب در حمام، درجه حرارت آن را چک کنید.
• کبریت و فندک را دور از دسترس بچه ها قرار دهید.
• برای پریزهای برق، درپوش بگذارید.
• سیم های برق را چک کنید.
• مواد شیمیایی را خارج از دسترس بچه ها قرار دهید و به هنگام کار با مواد شیمیایی، دستکش بپوشید.
• هر روز کرم ضدآفتاب بزنید و از ساعات اوج نور خورشید بپرهیزید.

بعلاوه بهتر است یک نقشه فرار از آتش داشته باشید و هر ماه یک بار این نقشه را با اعضای خانواده تمرین کنید. در صورت وقوع آتش، از زیر دود بخزید. این کار باعث به حداقل رساندن خطر عبور از آتش و گیر افتادن در آتش می گردد.

آینده سوختگی ها

پس از بهبودی کامل و سریع، آینده سوختگی های درجه یک و دو خوب است. این سوختگی ها کمتر جای زخم باقی می گذارند. نکته مهم در این نوع سوختگی ها، کاهش آسیب آینده و عفونت است. آسیب جدی سوختگی های درجه دو شدید و سوختگی های درجه سه ممکن است باعث ایجاد مسائلی در بافت های عمیق پوست، استخوان ها و اندام های داخلی گردد. ممکن است بیمارها به فرآیندهای زیر احتیاج داشته باشند.

• جراحی
• فیزیوتراپی
• توان بخشی
• مراقبت مادام العمر

اگرچه بهره مندی از درمان های فیزیکی در سوختگی ها مهم است؛ اما نباید فراموش کنید فرد موردنظر به یاری احساسی نیز احتیاج دارد. یک سری گروه های پشتیبان برای قربانیان آتش سوزی یا افرادی که دچار سوختگی شده اند، وجود دارد. بعلاوه این افراد می توانند از مشاورهای معتبر استفاده نمایند.