مأموریت ناسا به سوی قمر مشتری هنوز بلاتکلیف است - هوای اصفهان

به گزارش هوای اصفهان، با وجود آنکه مأموریت کلیپر ناسا، برای پرتاب به سوی یکی از قمرهای گالیله ای مشتری با نام اروپا، در چهار سال دیگر برنامه ریزی شده است، هنوز شرایط موشکی که آن را پرتاب خواهد نمود تعیین نیست.

کاوشگر کلیپر قمر اروپا (Europa Clipper) طبق برنامه ریزی قرار است در سال 2024 برای مطالعه این قمر مشتری که زیر پوسته صدف-مانند خود دریایی از آب مایع دارد، به فضا پرتاب گردد. کلیپر سکونت پذیری این اقیانوس زیرسطحی را ارزیابی و مناطق احتمالی حیات را برای آنالیز دقیق تر توسط یک مأموریت سطح نشین در آینده شناسایی می نماید.

کنگره آمریکا مدت هاست که دستور پرتاب کلیپر را توسط برنامه SLS ناسا صادر نموده است. سامانه پرتاب فضایی (SLS) ناسا، شامل یک موشک عظیم است که فضانوردان را به ماه و مقاصد دوردست خواهد برد. اگرچه این موشک چند روز پیش نخستین آزمایش خود را انجام داد، اما با تأخیر و هزینه های بسیاری روبه روست و انتظار نمی رود که تا اواخر 2021 فعالیت آن شروع گردد.

موشک SLS در پرتاب اولیه کپسول اوریون (Orion) ناسا را در پروازی بدون سرنشین برای برنامه ماه آرتمیس، به فضا پرتاب خواهد نمود. SLS و اوریون از اجزای اصلی برنامه آرتمیس (Artemis Program) هستند که قرار است در سال 2024 دو فضانورد را در قطب جنوب ماه فرود بیاورد و گامی برای حضور پایدار انسانی در ماه تا سرانجام سال 2030 میلادی باشد.

اداره بازرسی کل ناسا، سال گذشته اعلام نموده بود که با توجه به تعهد برای برنامه آرتمیس و سرعت نسبتاً کند توسعه SLS، در دسترس بودن به موقع این موشک برای مأموریت کلیپر بعید به نظر می رسد.

این نگرانی ظاهراً به کنگره هم رسیده و بودجه پیشنهادی برای سال 2021 که در ماه جولای (تیر) منتشر شد، ناسا را موظف می نماید تا مدارگرد کلیپر را تا سال 2025 و سطح نشین قمر اروپا را تا سال 2027 پرتاب کند.

در این طرح پیشنهادی اشاره شده که پرتابگر SLS، در صورت تکمیل ساخت، باید در هر دو مأموریت استفاده گردد. چنین پیش شرطی راه را برای استفاده از گزینه های تجاری مانند موشک فالکون هوی (Falcon Heavy) شرکت اسپیس ایکس (SpaceX) که قدرتی نزدیک به SLS دارد، باز می گذارد.

برنامه ریزی برای هر دو احتمال پرتاب (دولتی و خصوصی) توسط تیم مأموریت صورت گرفته است اما به گفته آنها مأموریت نمی تواند بیش از این در بلاتکلیفی بماند. یان کودَس (Jan Chodas) مدیر پروژه کلیپر از آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ناسا در این زمینه گفت: ما باید تا سرانجام سال جاری برای ادامه توسعه و پیشبرد فضاپیما تصمیم بگیریم.

تیم مأموریت در کوشش برای رسیدن به یک نقطه عطف عظیم تا سرانجام سال 2020 است و امیدوار است بتواند بازبینی بحرانی طراحی (CDR) را انجام دهد که آخرین گام پیش از شروع فراوری نمونه واقعی در ماه دسامبر (آذر) است. تاریخی که ابتدا قرار بوده زودتر باشد اما به گفته مدیر پروژه، به دلیل عدم اطمینان از پرتابگر به تعویق افتاده است.

مأموریت تقریباً 3 میلیارد دلاری کلیپر با مسائل دیگری نیز روبرو شده است. برای نمونه هزینه چندین ابزار علمی بیشتر از پیش بینی ها شده است. به گفته کودَس، همه گیری ویروس کرونا نیز اثر زیادی بر این مأموریت داشته که دامنه آن هنوز در حال ارزیابی است.

با وجود این مسائل، اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود پرتاب کلیپر در تابستان یا پاییز 2024 (1403 خورشیدی) انجام خواهد شد تا در نهایت این فضاپیما در مدار مشتری مستقر گردد. این کاوشگر در 50 گذر از نزدیکی قمر اروپا آن را به دقت مطالعه خواهد نمود که تقریباً 4 سال زمینی طول می کشد.

کلیپر از 9 ابزار علمی برای تعیین ویژگی های اقیانوس قمر اروپا، اندازه گیری ضخامت یخ این قمر و کاوش بخار آب که از سطح زمین بلند می گردد، استفاده خواهد نمود و بعضی وظایف دیگر را نیز انجام می دهد. این کاوشگر همچنین به جست وجوی مناطق مناسب برای فرود یک سطح نشین در آینده می پردازد؛ ایده ای که هنوز یک مأموریت مفهومی است و به صورت یک پروژه رسمی در ناسا تعریف نشده است.

عکس کاور: طرح گرافیکی کاوشگر کلیپر ناسا

Credit: NASA

منبع: Space