همه چیز درباره رژیم کتوژنیک - هوای اصفهان

به گزارش هوای اصفهان، در دنیای رژیم های لاغری، برنامه های غذایی کم کربوهیدرات و پروتئین زیاد اغلب توجه را به خود جلب می نمایند. رژیم های غذایی پالئو، ساحل جنوبی و اتکینز همگی در این گروه قرار می گیرند. این رژیم ها گاهی اوقات به عنوان رژیم کتوژنیک یا کتو شناخته می شوند. عده ای از پژوهشگران علم تغذیه، پیروی از رژیم غذایی کتوژنیک می تواند خطرات بالقوه ای را برای سلامت بدن به همراه داشته باشد، به همین علت باید پیش از شروغ آن از عوارض احتمالی آن مطلع بود و با یک متخصص تغذیه مشورت کرد.

رژیم غذایی کتوژنیک با سایر رژیم های لاغری تفاوت دارد. بر خلاف سایر رژیم های کم کربوهیدرات که بر پروتئین تمرکز دارند، یک برنامه کتو بر روی چربی متمرکز است، که تا 90 درصد کالری روزانه را تأمین می نماید. پیش از این، رژیم کتو برای یاری به کاهش دفعات حملات صرع در بچه ها استفاده می شد، اما امروزه از این رژیم برای کاهش وزن استفاده می گردد. در این مطلب به آنالیز رژیم غذایی کتوژنیک، فواید و خطرات آن می پردازیم.

رژیم کتوژنیک چیست؟

رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات و پرچرب است که شباهت های زیادی با رژیم اتکینز و رژیم کم کربوهیدرات دارد. رژیم کتو شامل کاهش شدید کربوهیدرات و جایگزینی آن با چربی است. این کاهش کربوهیدرات بدن شما را به حالت متابولیکی به نام کتوسیس سوق می دهد. وقتی این اتفاق می افتد، بدن شما در سوزاندن چربی برای تبدیل آن به انرژی فوق العاده کارآمد می گردد. بعلاوه، با یاری این رژیم غذایی بدن می تواند چربی را در کبد به کتون تبدیل کند که در تامین انرژی مورد احتیاج مغز موثر است. رژیم های کتوژنیک می توانند باعث کاهش گسترده قند خون و سطح انسولین شوند. این امر، همراه با افزایش کتون ها، فواید بی شماری برای سلامتی دارد.

انواع مختلف رژیم غذایی کتوژنیک

رژیم غذایی کتوژنیک انواع مختلفی دارد و هر یک تفاوت هایی با یکدیگر دارند.

رژیم کتوژنیک استاندارد (SKD)

این یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات با پروتئین میانه و پرچرب است. رژیم کتوژنیک استاندارد به طور معمول 75٪ چربی، 20٪ پروتئین و فقط 5٪ کربوهیدرات را شامل می گردد.

رژیم کتوژنیک دوره ای (CKD)

این رژیم شامل دوره هایی با مصرف کربوهیدرات بالا است، مانند 5 روز کتوژنیک و در پی آن 2 روز با کربوهیدرات بالا.

رژیم کتوژنیک هدفمند (TKD)

این رژیم به شما امکان می دهد تا در طول تمرینات ورزشی، به اندازه کربوهیدرات مواد غذایی اضافه کنید.

رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا

این رژیم شبیه یک رژیم استاندارد کتوژنیک است، اما پروتئین بالاتری دارد. این نسبت غالبا 60٪ چربی، 35٪ پروتئین و 5٪ کربوهیدرات است. با این حال، فقط رژیم کتوژنیک استاندارد و رژیم کتو با پروتئین بالا به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته اند. رژیم های کتوژنیک دوره ای یا هدفمند روش های پیشرفته تری هستند و در درجه اول به وسیله بدنسازان یا ورزشکاران استفاده می شوند.

فواید رژیم غذایی کتوژنیک

پیروی از رژیم غذایی کتو فوایدی متعددی دارد که در ادامه آن ها را برمی شماریم.

یاری به کاهش وزن

رژیم کتوژنیک یک روش موثر برای کاهش وزن و عوامل موثر در بروز بیماری ها است. در حقیقت، تحقیقات نشان می دهند که رژیم کتوژنیک به مراتب برتر از رژیم های غذایی کم چرب است. علاوه بر این، این رژیم غذایی آنقدر سیر نماینده است که می توانید بدون شمردن کالری یا پیگیری مصرف مواد غذایی، وزن خود را کاهش دهید. یک مطالعه نشان داد که افرادی که رژیم کتوژنیک دارند، 2.2 برابر بیشتر از افرادی که رژیم کم چربی دارند، وزن کم می نمایند. سطح تری گلیسیرید و کلسترول بد (HDL) نیز در رژیم غذایی کتو کاهش پیدا می نماید. دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می گردد رژیم کتو نسبت به رژیم غذایی کم چرب رجحان بیشتری داشته باشد، از جمله افزایش مصرف پروتئین، که مزایای بی شماری را فراهم می نماید. بعلاوه، این رژیم غذایی می تواند در افزایش کتون ها، کاهش سطح قند خون و بهبود حساسیت به انسولین نقشی اساسی داشته باشد.

جلوگیری از دیابت و پیش دیابت

دیابت با تغییر در متابولیسم، افزایش قند خون و اختلال در عملکرد انسولین معین می گردد. رژیم کتو می تواند به شما در از دست دادن چربی اضافی، که ارتباط نزدیکی با دیابت نوع 2، پیش دیابت و سندرم متابولیک دارد، یاری کند. یک مطالعه نشان داد که رژیم کتوژنیک به اندازه 75٪ حساسیت به انسولین را بهبود می بخشد. مطالعه دیگر در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نشان داد که با یاری این رژیم، 7 نفر از 21 شرکت نماینده قادر به قطع استفاده از تمام داروهای دیابت هستند.

دیگر فواید رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک در واقع به عنوان ابزاری برای درمان بیماری های عصبی مانند صرع به وجود آمد. اکنون مطالعات نشان داده است که رژیم غذایی می تواند برای انواع مختلفی از بیماری ها فوایدی در پی داشته باشد:

• بیماری قلبی: رژیم کتوژنیک می تواند عوامل خطرزا مانند چربی بدن، سطح کلسترول بد (HDL)، فشار خون و قند خون را بهبود بخشد.
• سرطان: این رژیم در حال حاضر برای درمان انواع مختلفی از سرطان و رشد کند تومور استفاده می گردد.
• بیماری آلزایمر: رژیم کتو ممکن است علائم بیماری آلزایمر را کاهش داده و فرایند پیشرفت آن را کند کند.

  صرع: تحقیقات نشان داده است که رژیم کتوژنیک می تواند باعث کاهش شدید تشنج در بچه ها مبتلا به صرع گردد.

• بیماری پارکینسون: یک مطالعه نشان داد که این رژیم غذایی به بهبود علائم بیماری پارکینسون یاری می نماید.
• سندرم تخمدان پلی کیستیک: رژیم کتوژنیک می تواند به کاهش سطح انسولین یاری کند، که ممکن است نقشی اساسی در سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشد.
• آسیب های مغزی: یک مطالعه بر روی حیوانات نشان داد که رژیم غذایی می تواند ضربه مغزی را کاهش داده و به بهبودی پس از آسیب مغزی یاری کند.

خطرات رژیم غذایی کتوژنیک

برخلاف عده ای که رژیم غذایی کتوژنیک را برای حفظ سلامت بدن مفید می دانند، محققان دانشگاه هاروارد نظر دیگری دارند. به گفته آن ها این رژیم غذایی خطرات بالقوه ای را برای سلامت افراد ایجاد می نماید که در ادامه به این خطرات خواهیم پرداخت.

کمبود مواد مغذی

اگر در طول روز طیف گسترده ای از سبزیجات، میوه ها و غلات را مصرف نکنید، ممکن است در معرض کمبود عناصری از جمله سلنیوم، منیزیم، فسفر و ویتامین های گروه B و ویتامین C قرار بگیرید.

تشدید بیماری های کبدی

این رژیم با داشتن اندازه زیادی چربی برای متابولیسم می تواند شرایط فرد دچار بیماری کبدی را بدتر کند.

مسائل کلیوی

کلیه ها به متابولیسم پروتئین یاری می نمایند و رژیم غذایی کتو می تواند به افزایش حجم پروتئین در کلیه ها منجر گردد. (اندازه توصیه شده جهت دریافت پروتئین روزانه برای زنان به طور میانه 46 گرم و برای مردان 56 گرم است).

یبوست

در رژیم کتو مصرف غذاهای حاوی فیبر مانند غلات و حبوبات کم است.

عدم تمرکز و نوسانات خلقی

مغز برای عملکرد خود به قند موجود در کربوهیدرات های سالم احتیاج دارد. رژیم های کم کربوهیدرات ممکن است باعث سردرگمی و تحریک پذیری گردد.

مواد غذایی مصرفی در رژیم کتوژنیک

از آنجا که رژیم کتو به چربی زیادی احتیاج دارد، دنبال نمایندگان آن باید در هر وعده غذایی، اندازه زیادی چربی بخورند. در رژیم روزانه 2000 کالری، معمولا شامل 165 گرم چربی، 40 گرم کربوهیدرات و 75 گرم پروتئین است. با این حال، نسبت دقیق هر یک به احتیاجهای خاص شما بستگی دارد. بعضی از چربی های اشباع نشده سالم در رژیم کتو مجاز هستند، مانند آجیل (بادام، گردو)، دانه ها، آووکادو، توفو و روغن زیتون. اما مصرف چربی های اشباع شده از روغن (پالم، نارگیل)، چربی گوشت، کره و کره کاکائو به اندازه زیادی توصیه می گردد. پروتئین بخشی از رژیم کتو است، اما به طور معمول بین غذاهای حاوی پروتئین بدون چربی و منابع پروتئینی سرشار از چربی اشباع شده مانند گوشت گاو و بیکن فرقی گذاشته نمی گردد.

میوه ها و سبزیجات چطور؟ همه میوه ها سرشار از کربوهیدرات هستند، اما شما تنها می توانید میوه های خاصی (معمولا انواع توت ها) را آن هم به اندازه کمی میل کنید. سبزیجات (بعلاوه غنی از کربوهیدرات) به سبزیجاتی مانند کلم پیچ، اسفناج، گل کلم، کلم بروکلی، جوانه بروکسل، مارچوبه، فلفل دلمه ای، پیاز، سیر، قارچ، خیار، کرفس و کدو حلوایی تابستانی محدود می شوند.

نتیجه گیری

رژیم غذایی کتوژنیک می تواند برای افرادی که دارای اضافه وزن یا دیابت بوده یا در پی بهبود سلامت متابولیکی خود هستند، بسیار مناسب باشد. اما ورزشکاران حرفه ای یا کسانی که می خواهند اندازه زیادی عضله یا وزن اضافه نمایند، نباید این رژیم غذایی را انتخاب نمایند. پیش از شروع این رژیم غذایی باید با عوارض احتمالی ناشی از آن را آنالیز نموده و با پزشک خود مشورت کنید.